پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

یک مدیر با ده‌ها پروژۀ عقب‌افتاده، یک کارگر ساده با کوهی از بدهی و یک خانم خانه‌دار که درگیر رژیم‌گرفتن است چه شباهتی با هم دارند؟ این افراد همه دچار کمبود، فقر و کمیابی‌اند. یکی زمان کافی ندارد، یکی بی‌پول است و دیگری نیز کالری‌هایش را محدود کرده. کمبود، فقر و کمیابی به شکلی اعجاب‌آور ذهن همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مولاینیتن و شفیر، متکی به آخرین یافته‌های علوم رفتاری و اقتصاد، تبیین می‌کنند که چطور ابعاد مختلف زندگی ما تحت تأثیر ذهنیت کمبود، فقر و کمیابی است؛ همچنین آن‌ها توضیح می‌دهند که چطور سازمان‌ها و تک تک افراد می‌توانند فقر، کمبود و کمیابی را مهار کنند تا به موفقیت و رضایت بیشتری دست یابند (جمله کلیدی در ابتدای این بخش به چشم می‌خورد: «خطا اجتناب‌ناپذیر است، اما می‌توان جلوی سانحه را گرفت». رهنمود‌ها شامل سه فصل «بهبود زندگی فقرا»، «مدیریت کمیابی در سازمان‌ها» و «کمیابی در زندگی روزمره» است). یکی از اصطلاحات جالب کتاب، تونل است. به این معنی که فرد دچار کمیابی، همیشه مجبور است روی یک بعد از زندگی خود تمرکز کند. مثلا فرد فقیر تنها باید به فکر ادای قرض و پرداخت قسط‌های وامش باشد و گاهی برای پرداخت یک وام، وام دیگری بگیرد. فرد کم‌برخوردار با هر چیزی که می‌خرد در ذهنش حساب می‌کند از خرید چه چیز‌های دیگری محروم شده است. مولاینیتن و شفیر این مسیر اجباری تک بعدی را به یک تونل تشبیه کرده‌اند. ورود به تونل البته مزیتی نیز دارد: تمام تمرکز فرد تنها به یک‌جا و یک مسیر معطوف می‌شود؛ اما محرومیت از ابعاد دیگر و عقب‌ماندگی در سایر عرصه‌های زندگی، ضرر جبران‌ناپذیری به فرد خواهد زد. در این حالت فرد فرایند غفلت را تجربه می‌کند. او توانایی درک درست شرایط را از دست می‌دهد، گاهی هزینه‌ها را بزرگ‌تر از آن‌چه هست برآورد می‌کند و زیان‌های بلندمدت و گاهی دائمی به خود می‌زند. فرد مجبور می‌شود برای جلوگیری از فروپاشی و شکست قطعی، منافع آنی را بر منافع آتی ترجیح دهد و فرصت‌های برگشت‌ناپذیر را از کف بدهد.

فرشاد مومنی، اقتصاددان و رئیس موسسه دین و اقتصاد در نشست دانایی و توسعه و رونمایی از کتاب اندیشه بی‌خانمان می‌گوید که در واقع همه چیز در جامعه ما دفرمه و از ریخت افتاده است. حال سوال این است که چرا چنین اتفاقی رخ داده است. پاسخ مشخص است، زیرا این امر در کادر نظام حیات جمعی دیده نشده یا نخواسته که دیده بشود. در چنین شرایطی سیاستگذاری اقتصادی ما شبیه انتخابات برگزار کردن ما می‌شود. به همبن دلیل رضاقلی دغدغه دارد که چرا این علوم کارکرد ندارند. این به این معنا نیست که اصحاب علم درک ندارند که چه اتفاقی رخ داده است بلکه آنچنان هویت جمعی پیدا نمی‌کند که اثربخشی داشته باشد. اگر حکومت بخواهد رابطه خود با مردم را در استاندارد ۲۷۰ سال پیش نگه دارد نمی‌توان دانش‌بنیان شد، این را رضاقلی در کتاب سراب گرایی صنعتی در جامعه قبایلی ایران و ضرورت در مرکزیت قرار گرفتن علم و فناوری در توسعه، بیان کرده بود. دوستانی که به نسل من می‌گویند که تو هم آن زمان انقلاب بودی پس باید عذرخواهی کنید به آن‌ها توصیه می‌کنم که کتاب تاریخ بی خردی خانم باربارا تاکمن را بخوانند. در این کتاب، پنج نفطه عطف تاریخ بشر را بررسی کرده و تصریح دارد که عادی‌ترین انسان‌های تاریخ، واقعیت را درک می‌کردند، اما در ساختار قدرت حاکمان موضوعات دم دستی ساده را درک نکرده بودند. فردی عذرخواهی بکند با نکند بیشتر سطح فهم خود را از پدیده انقلاب اجتماعی منعکس می‌کند. ضمن اینکه گره‌ای هم با عذرخواهی من باز نمی‌شود. شبیه موضوعی که در مورد انقلاب مطرح می‌شود در مورد توسعه هم مطرح می‌شود. همچنانکه برخی به صراحت اعلام می‌کنند که میلی به توسعه ندارند. حیاتی‌ترین مسائل هم تا زمانی که هویت جمعی در کشور پیدا نکنند نمی‌توانند در مسیر اعتلا قرار گیرند. مساله توسعه یک مساله اجتناب‌ناپذیر است و اگر به صورت فعال و خلاق با توسعه روبرو نشویم در نتیجه سیلی خواهیم خورد. از ربع پایانی قرن بیستم کشور‌ها وارد یک مدار جدید به نام عصر دانایی شدند و انقلاب دانایی و اقتصاد مبتنی بر دانایی به مثابه یک شیوه تولید و همزمان به مثابه یک نظام حیات جمعی باید مورد توجه قرار بگیرد. کشور‌های در حال توسعه در موج اول انقلاب صنعتی فکر می‌کردند که صنعتی شدن یک امر انتزاعی بوده و صرفا با جابجایی ماشین‌آلات محقق می‌شود برای همین بر این باور بودند که دیگران ماشین‌آلات صنعتی تولید کردند و ما خریداری کرده و صنعتی می‌شویم. این در حالی است که صنعتی شدن باید در کادر نظام حیات جمعی دیده شود و تغییرات اجباری متناسب در ساخت سیاسی و اجتماعی و نظام آموزشی و ... لحاظ شود، اما، چون این نکات لحاظ نشد، جوامع به ابن روز افتادند به ترتیبی که الان حسرت دوران پیشاصنعتی را می‌خورند. یعنی گرفتاری‌ها چندین برابر شده و توانمندی پیشین را از دست دادند. این نوع طرز تفکر بود که باعث شد در بیست سال تورم کشور، سه هزار و نود درصد و نقدینگی ده هزار و دویست و پنجاه درصد رشد کند. وقتی ماجرای توسعه گره خورد باید روی دو جا متمرکز شد یکی اعتبار علمی جهت‌گیری‌های سیاستی و فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصیص منابع و دیگری نظام توزیع منافع. دقیق توضیح دهم که چطور به جای علم در فرایند سیاست‌گذاری و تخصیص منابع از شبه علم استفاده می‌کنند و گنجشک را رنگ می‌کنند و جای چیز دیگری قالب می‌کنند. این چه جور علمی است که یک بسته سیاستی معین در طی بالغ بر سه دهه گذشته در دستور کار نظام تصمیم‌گیری کشور قرار داشته است، اما به هیچ کدام از اهداف اعلام کرده نرسیده است و هزاران تخریب و فساد و به هم ریختگی و وابستگی ذلت‌بار و نابرابری ناهنجار را پدید آورده آما همچنان در دستور کار است و با بزک کردن جلو می‌رود. در دستکاری واقعیت و جا زدن شبه علم و دروغ و کلک و پنهان کاری واویلایی درست کردند. شما حساب کنید که در این کشور سه چهار سال است که سالنامه آماری را منتشر نمی‌کنند. نزدیک سی سال است که روند تحولات سهم مربوط به ارزش آفرینی واسطه‌گریی مالی را حذف کردند تا سلطه ربا را پنهان کنند در حالیکه ده متغیر کنترلی دیگر وجود دارد که با آن می‌توان موضوع را متوجه شد.

مدیران کشور متاسفانه بدلیل ضعف نظام نظارتی، ضعف مطالبه گری‌های قانونی و ضعف رسانه‌های تخصصی، احساس نوعی عدم پاسخگویی نموده و تفسیر به رای و سلیقه گرایی را بعضا مبنای کار قرار داده اند. بازی با آمار، ویترین چینی نمایشی، عملکرد‌های غیر اولویت دار و ...، تنها بخشی از این آسیب هستند. دکتر منظور، اقتصاد ایران را در رتبه ۲۰ می‌بیند و درست هم می‌گوید. از نظر حجم اقتصاد برای کشوری ۸۵ میلیونی. اما چرا دکتر منظور از نگاه سرانه‌ها، شاخص قدرت خرید و ضریب جینی، شاخص فلاکت و ...، به رتبه ایران توجه نمی‌کند. موضوعی که باعث شده انتقاداتی چند بر وی وارد شود.

انتقادات از وضعیت مدیریت شهری در حال بالا گرفتن است. بازنگری در طرح جامع شهر تهران به عنوان عالی ترین سند برنامه ریزی این شهر طی ماه های اخیر، کارشناسان را نسبت به سرنوشت این شهر حساس کرده است. ساختار اقتصاد و مالیه شهر از جمله مهم ترین مباحثی است که مدیریت شهری بر مبنای ان می تواند تصمیم گیری کند. در همین خصوص نشست تخصصی «وظایف مدیریت شهری در توسعه اقتصادی» از سلسله نشست های «توسعه و اقتصاد شهر» در پژوهشکده هنر، معماری و شهرسازی «نظر» برگزار شد و کمال اطهاری، پژوهشگر حوزه توسعه و دکتر سید امیر منصوری استاد دانشگاه تهران و رییس پژوهشکده «نظر» ، دیدگاه های انتقادی خود در این خصوص را بیان داشتند.

صحبت از بریکس و پیوستن ایران به آن به موضوع داغی تبدل شده و تحلیل‌های زیادی درباره مزایا و معایب عضویت ایران در بریکس مطرح می‌شود اما از تحلیل خبری نیست! این گزارش، گام پیش از تحلیل را بر می‌دارد و گروه بریکس و حقایق اقتصادی مربوط به آن را بررسی می‌کند، موضوعی که در بسیاری از تحلیل‌ها، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

مرتضی افقه استاد اقتصاد توسعه ، با رد ادعای دستاورد‌های بزرگ اقتصادی دولت که توسط روزنامه ایران و خبرگزاری ایرنا مطرح شده، افتخار به کاهش دو سه درصدی تورم را شرم‌آور خواند و تغییرات گسترده در دولت را شاهدی بر ناآشنایی رئیس‌جمهور با حوزه اجرایی دانست.مرتضی افقه گفت: من معتقدم این کاهش اگر درست هم باشد، قابل افتخار نیست، چون تراکم تورم جان مردم را به لب‌شان رسانده است؛ بنابراین بعد از چند سال که تورم چند درصد کاهش یافته، نباید ذوق‌زده شد. تاکید می‌کنم که با آن شعارها، اصرار به دستاور‌های بزرگ و افتخار به آن شرم‌آور است.

حسین عظیمی آرانی (۱۳۲۷ در آران و بیدگل - ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۲ در تهران) اقتصاددان ایرانی بود. عظیمی در اولین سمینار بازسازی اقتصاد ایران پس از جنگ، که در سال ۱۳۶۸ برگزار شد، به صراحت نقایص و اشتباهات فاحش سیاست‌های تعدیل اقتصادی در برنامه اول توسعه را تشریح نموده و به درستی، بحران اقتصادی ناشی از آن را پیش‌بینی کرده بود. وی اعتقاد داشت اقتصاد، از علوم انسانی است، بنابراین تئوری اقتصاد ملی باید بر اساس اقتضائات ملی تدوین شود. فشار غیرمستقیم دولت بعضی‌ها آنقدر مرحوم عظیمی را در تنگنا قرار داد که منجر به حاشیه گرایی و سرانجام فوت او شد. زنده یاد دکتر حسین عظیمی در کتاب مدار‌های توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران، ص ۳۸۲ بیان می‌دارد که در جامعه‌ای که عمر متوسط تحولات سیاسی آن ۸ تا ۱۰ سال است هیچ گاه اقتصاد پا نمی‌گیرد. بعضی مرحوم‌ها در آخرت چگونه باید پاسخگوی فشار‌های وارد بر زنده یاد عظیمی باشند، خدا می‌داند. توصیه داریم که ویدئو کلیپ انتهای متن برای آشنایی با منظومه فکری حسین عطیمی را الزاما مشاهده کنید.

فرشاد مومنی اقتصاددان معتقد است: فرشاد مومنی که در نشست بررسی ضرورت‌های توسعه خواهی در ایران در موسسه مطالعات دین و اقتصاد سخن می‌گفت، با بیان اینکه در این شرایط که با این نارساییها، تلخی‌ها و فرصت سوزی‌هایی روبرو هستیم، اندیشه توسعه، می‌تواند راه برون رفتی ایجاد کند، تصریح کرد: برای کسانی که طی بالغ بر سه دهه گذشته، بحث‌های من را دنبال کرده اند، این آگاهی وجود دارد که از آغازین روز‌های اجرای برنامه تعدیل ساختاری، یکی از مهمترین مولفه‌های تلاشهایم این بود که به مسئولین کشور که با نهایت توهم، به اینکه از طریق بسته سیاستی موسوم به تعدیل ساختاری گرهی از کشور بازکنند، دل بسته بودند، گوشزد کنم که برنامه تعدیل ساختاری، برنامه توسعه نیست. وی معتقد است:تا زمانی که احساس ناامنی و نااطمینانی به حداقل نرسد، امکان غلبه ظرفیت‌های دورنگری به کوته نگری فراهم نمی‌شود. ناامنی فراگیر، ریشه دارترین مانع توسعه در ایران است.

طی حکمی از سوی وزیر اقتصاد عادل پیغامی به عنوان مدیرعامل منطقه آزاد قشم جایگزین افشار فتح اللهی شد. قرار است مراسم معارفه پیغامی فردا برگزار شود.دکتر عادل پیغامی در سال ۱۳۵۲، در تهران متولد شد.وی دارای کارشناسی ارشد اقتصاد و معارف اسلامی و دکترای علوم اقتصادی است. او همچنین مقاله «تئوری آنتروپی و کاربرد آن در اقتصاد توسعه » را به کنفرانس تورینو در سپتامبر ۲۰۰۵ ارائه داده و مدیریت پروژه راه اندازی فناوری آموزش از راه دور در دانشگاه و برگزاری یکدوره بین المللی پنج جانبه بین بانک توسعه اسلامی، دانشگاه لافبرو لندن، موسسه آموزش عالی مارکفیلد لندن، دانشگاه بین المللی اسلام آباد و دانشگاه امام صادق (علیه السلام) با موضوع «بانکداری و مالیه اسلامی پیشرفته» را برعهده داشته است.

مهدی مسکنی، معاون امور تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار کرد: سند توسعه بخش تعاون که اسفندماه سال قبل در هیأت دولت تصویب شده بود، در ۲۸ اسفندماه ۱۴۰۱ از سوی رئیس‌جمهور برای اجرا ابلاغ شد.وی تصریح کرد: قبلاً هم در سال ۱۳۹۱ یک سند توسعه تعاون تهیه شده بود که در عمل اجرا نشد، این سند در واقع اصلاحیه سند قبلی توسعه تعاون است که به تازگی ابلاغ شد.سند اصلاحی توسعه بخش تعاون با تصویب هیأت وزیران با هدف افزایش شتاب سهم بخش تعاون در اقتصاد کشور به بیست و پنج درصد تهیه شد.

عملکرد اقتصاد ایران نشان‌دهنده آن است که نوسان رشد اقتصادی تحت تأثیر درآمد نفت است. تجربه نشان می‌دهد که به دلیل وجود نفت در برانگیختن رشد اقتصادی تا حدودی در برخی دوره‌ها ایران موفق بوده،، اما در میان‌مدت و بلندمدت با هدف استمرار و پایدار‌کردن رشد اقتصادی ناموفق عمل کرده است. درکل آمار و ارقام نشان می‌دهد که تغییرات ساختاری ایران به سمت فعالیت‌های کم‌بازده و کم‌بهره‌ور برعکس کشورهایی، چون کره جنوبی، چین، ویتنام، مالزی و ترکیه بوده است. اما رفتار بهره‌وری درون‌بخشی در مقایسه با تغییرات ساختاری در ایران نامنظم‌تر بوده که می‌تواند تاب‌آوری کم و وابستگی به نفت را بیشتر نشان دهد.

عباس آخوندی از احمد توکلی پرسید: چگونه شما از نهادی که اساسا وجودش خلاف قانون اساسی است انتظار مصوباتی در راستای تحقق عدالت، توسعه و انطباق با قانون اساسی دارید؟ جایگاه شورای انقلاب فرهنگی در کجای قانون اساسی است؟

نتایج شش برنامه گذشته که اجرای آن‌ها از سال‌های ۱۳۶۸ آغاز شده است، با انتقادات فراوانی همراه بوده است. حال گروهی از پژوهشگران متشکل از سید محمد بحرینیان، اکرم زینالیان، سعید ابراهیمی، حسن رجب پور و شیما حاجی نوروزی پژوهشی انجام داده اند که با آسیب شناسی برنامه‌های گذشته به ارائه پیشنهاداتی در خصوص تدوین برنامه هفتم (با تاکید بر تجربه کشور‌های رها شده از عقب ماندگی در شرق آسیا) پرداخته اند. جمعی از پژوهشگران و اساتید دانشگاه در یک پژوهش با آسیب شناسی برنامه‌های پیشین توسعه، به ارائه راهکار‌های مهمی در رابطه با تدوین سند برنامه هفتم توسعه پرداختند.

اگر بعنوان یک اقتصاد دان یا یک کارشناس حوزه توسعه ، در حوزه ای تخصصی از امور درمان وارد شویم و تجویز داشته باشیم، چه برخوردی با ما می شود؟ چرا نمی پذیریم که باید جلوی حاشیه گویی های غیر متخصصان در اقتصاد ، توسعه و مدیریت را گرفت؟ تا کی باید کشور را با محفل بازی ها اداره کنیم؟ تاریخچه سیاسی آقای قاضی زاده هاشمی را بررسی کنید و ببینید چطور و با چه مکانیزمی رشد کرده است. عملکردهای شاخص ایشان را بررسی کنید. تا چه زمانی قصد داریم کشور را با رویکردهای شبهه محفلی اداره کنیم؟ ضربه زدن به نظام و انقلاب و دین و جمهوریت، شاخ و دم ندارد که. الزاما هم از روی عناد دشمن خارجی به وقوع نمی پیوندد. برخی از دوستان داخلی تا زمانی که حضور دارند، ما نیازی به دشمن خارجی نداریم. از آقای قاضی زاده هاشمی درخواست می کنیم که تحلیل و فرمول خود برای کنترل 3-4 ساله تورم را به نقد افکار عمومی بگذارند. اگر این فرد توانست فرمول قابل قبول ارایه دهد، ما تعهد می دهیم یک ماه روزه بگیریم.

یکی از معضلات نظام تعلیم و تربیت کشور، نابرابری و ناعدالتی آموزشی است که منجر به عدم تخصیص منابع و طبقاتی شدن آموزش در مناطق مختلف کشور می‌شود. نبود امکانات آموزشی و معلمان متخصص و برتر کشور در برخی مناطق محروم کشور از یک‌سو و تبعیض در مرحله سنجش آموزشی و کنکور سراسری برای ورود به دانشگاه، دست به یکدیگر داده‌اند تا نظام متزلزل تعلیم و تربیت کشور بیش از گذشته در ورطه بی‌عدالتی و تبعیض قرار گیرد.

سید رضا فاطمی امین ،وزیر صنعت، معدن و تجارت از تصویب بهره‌برداری و استخراج رمزارز‌ها خبر داد و گفت: از این به بعد رمزارز‌ها می‌توانند برای واردات استفاده شوند.

باتوجه به شاخص‌های اقتصادی، مکزیک می‌توانست مثالی از یک کشور صنعتی باشد که به سرعت درحال رشد است، اما درحال حاضر، این کشور با درآمدی متوسط، بیشتر شبیه به کشور‌های صادرکننده منابع طبیعی است. از سوی دیگر، یافتن دلایل اصلی عدم توسعه و رشد کافی مکزیک به قدری سخت است که نظریه پردازان توسعه را به پاسخ به این سوال وادار می‌کند که به چه میزان درباره دلایل عدم رشد کشور‌ها می‌دانند.

احمد توکلی رئیس هیات مدیره دیده بان شفافیت و عدالت با ارسال نامه‌ای به رئیس جمهور نسبت به ابلاغ مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی انتقاد کرد و آنرا خلاف عدالت و مطلوب اقشار خاصی از جامعه و بستر مفسده‌های دیگر برشمرد.

در جریان اختلاف نظر‌هایی که بین صندوق توسعه ملی و دریافت کنندگان تسهیلات ارزی برای بازپرداخت منابع وجود داشته و تمایلی به محاسبه با نرخ روز ندارند، رئیس اتاق ایران و چین این را منطقی ندانست و خواستار انتشار اسامی بدهکاران ارزی صندوق شد.

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: اتفاق بسیار بزرگی افتاده و عرضه تپسی شروع راه جدید در بازار سرمایه است. امیدواریم شاهد شکوفایی دانش‌بنیان‌ها باشیم. این موضوع اقتصاد را متحول کند.